Tarafların Sorumlulukları Nelerdir?
Tarafların Sorumlulukları Nelerdir?
Gönderenin Sorumlulukları
Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Alma: Tehlikeli maddelerden bir takvim yılı içerisinde net elli ton ve üstü miktarlarda işlem yapan; dolduran, paketleyen, yükleyen, gönderen, alıcı, boşaltan ve tank konteyner/taşınabilir tank işletmecisi olarak bu faaliyetlerden biri veya birden fazlasıyla iştigal eden işletmeler Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almak zorundadırlar.
Sınıf 1, Sınıf 6 ve Sınıf 7 kapsamındaki tehlikeli maddelerle iştigal eden işletmeler, herhangi bir işlem miktarına bağlı olmaksızın Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almak zorundadırlar.
Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Bulundurma: 30.06.2015 tarihi itibariyle Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri gerçekleştiren her işletme, işletmelerin tehlikeli malların karayolları ile taşıması, bununla ilgili olarak ambalajlanması, yüklenmesi ve doldurma ile boşaltma işlemlerinde kişilerin, mülklerin ve çevrenin korunması amacıyla riskleri azaltma konusunda yardımdan sorumlu olarak bir ya da daha fazla güvenlik danışmanı istihdam etmesi veya Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı hizmeti alması zorunludur.
UN Numarası Verilerek Sertifikalandırılmış Ambalajların Kullanılması: Bir tehlikeli maddenin taşınabilmesi için öncelikle kullanılacak paketin, ADR kriterlerine uygun olarak üretilmiş ve Bakanlıkça veya ADR’ye taraf bir ülkenin yetkili otoritesince yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından test edilip UN Numarası verilerek sertifikalandırılmış olan ambalajların kullanılması zorunludur.
İşaretleme İle İlgili Sorumluluklar:
- Ürün ambalajları, tehlikeli maddeye ait ‘UN numarası’ ve ilgili tehlikeli maddenin tehlikesini gösteren ‘tehlike etiketi’ ile işaretlenmelidir.
- İçinde çevre için tehlikeli madde içeren paketlerin üzerine ‘ÇEVRE İÇİN ZARARLI MADDE’ etiketi ayrıca yapıştırılmalıdır.
- Elleçlenmesi ve istiflenmesi daha kolay bir birim oluşturacak şekilde birleştirilen, bir veya daha fazla dış ambalaj içeren ambalajlar üzerine ‘DIŞ PAKET (OVERPACK)’ etiketi ile işaretlenmelidir.
- İçlerinde sıvı içeren dış paketlere, paketlerin her iki tarafına, okların uçları paketin üste gelmesi gereken tarafı gösterecek şekilde ‘YÖN OKLARI’ yapıştırılmalıdır.
- Zarar görmüş hasarlı, sızdıran veya uygun olmayan tehlikeli malların kurtarılması veya tasfiyesi amacıyla yeni bir ambalaj kullanıldığında, bu ambalajların üzerine ‘KURTARMA AMBALAJI (SALVAGE)’ etiketi yapıştırılmalıdır.
ADR Taşıma Evrakı ile ilgili sorumluluklar:
Taşıma evrakının üzerinde;
- Gönderen ve Alıcı Bilgileri
- Ambalaj tipi ve toplam ürün miktarı
- Adr mevzuatına uygun ürün tanımı yer alması mecburidir.
Taşımacının Sorumlulukları
İzin Belgesi Sahibi olması: Taşıma yapacak yetki belgesi sahipleri , aşağıdaki tabloda sınıfları belirtilen tehlikeli madde ve eşyaları taşıyabilmek için tabloda belirtilen ilgili veya yetkili mercilerden izin almak zorundadırlar. Söz konusu izinler, izin alma tarihinden itibaren en fazla bir yıl geçerli olacaktır.
İzin Alınması Gereken Tehlikeli Madde Sınıfları | İzin Alınması Gereken Yetkili Mercii |
Sınıf 1 Maddeler (Patlayıcı maddeler ve patlayıcı içeren nesneler) | İçişleri Bakanlığı |
Sınıf 7 ( Radyoaktif maddeler) | Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ( Türkiye Atom Enerjisi Kurumu) |
Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Alma: Tehlikeli maddelerden bir takvim yılı içerisinde net elli ton ve üstü miktarlarda işlem yapan; dolduran, paketleyen, yükleyen, gönderen, alıcı, boşaltan ve tank konteyner/taşınabilir tank işletmecisi olarak bu faaliyetlerden biri veya birden fazlasıyla iştigal eden işletmeler Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almak zorundadırlar.Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre C1, C2, K1, K2, L1, L2, M1, M2, M3, N1, N2, R1, R2 yetki belgesine sahip olup, Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik kapsamında sadece taşımacılık faaliyetinde bulunanları kapsamaz.
Tankerler İçin Taşıt Uygunluk Belgesi Alma: ADR mevzuatı ve 27.08.2014 tarihli Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınması Hakında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik kapsamında; ‘’Tehlikeli maddelerin yurt içindeki taşınmasında kullanılan ve bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte trafik siciline tescilli ve Taşıt Uygunluk Belgesi/ADR Uygunluk Belgesi bulunmayan tanker sahipleri; taşıtın ADR’ye uygunluğunu değerlendirmek üzere Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluşlara aşağıdaki takvime uygun olarak başvuruda bulunmak zorundadırlar. Yapılacak inceleme sonucuna bağlı olarak Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslara göre ilgili taşıta Taşıt Uygunluk Belgesi veya Taşıt Durum Tespit Belgesi düzenlenecektir.’’
Taşıt sahipleri;
a) 2006-2013 model taşıtlar için en geç 31/12/2015 tarihine kadar,
b) 1996-2005 model taşıtlar için en geç 31/12/2016 tarihine kadar,
c) 1986-1995 model taşıtlar için en geç 31/12/2017 tarihine kadar,
ç) 1985 model ve öncesi taşıtlar için en geç 31/12/2018 tarihine kadar,
Bakanlıktan veya Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluştan Taşıt Uygunluk Belgesi’ni almak zorundadırlar.
SRC 5 Sertifikalı Sürücü Bulundurma: Ulusal ve uluslararası karayollarında tehlikeli yük taşımacılığı yapacak şoförlerin, Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5)/ADR Şoför Eğitim Sertifikasına sahip olmaları zorunludur.
Sürücü ve araç personelinin tehlikeli malların taşınmasına yönelik hükümlerin genel zorunluluklarına aşina olmaları için 18 saatlik Temel ADR eğitimi almaları gerekmektedir. Eğitim sonrasında yapılacak sınavı geçen sürücüler Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5)’na sahip olacaktır.
Sınıf 1 ve sınıf 7 ürün taşımacılığı yapan sürücüler ayrıca 8’er saatlik özel bir eğitim almaları mecburidir.
Sürücüler, her 5 yılda bir sürücü sertifikasının süresi bitmeden yenileme eğitimlerine katılmaları ve ilgili sınavı geçerek sertifikalarını yenilemeleri mecburidir.
Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Bulundurma : Yetki belgesi sahipleri tehlikeli madde taşıyan taşıtlarına, Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası yaptırmak zorundadır.
Denetimler sırasında, Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortanın yapılmadığı tespit edilirse, taşımanın başlamış olması halinde, taşımanın devamına sadece en yakın yerleşim noktasına kadar izin verilecektir.
Araçlarda ADR Kiti (Kişişel Koruyucu Ekipmanlar) Bulundurma:Araçlarda aşağıdaki ekipmanların bulundurulması zorunludur:
- Taşıtın azami ağırlığına ve tekerleklerinin çapına uygun takoz
- 2 Adet portatif uyarı Levhası
- Koruyucu yelek
- El feneri
- Bir çift eldiven
- Gözlük
- Göz yıkama duşu
- Gaz maskesi
- Çizme (anti statik tabanlı, ucu demirli
- Kova/Toplama havuzu
- Kürek, fırça
- Drenaj Tıkacı
Araç Cinsine Uygun Yangın Tüpü Bulundurma: Araçlarda araç cinsine uygun olarak belirlenmiş ağırlıklarda yangın tüpü bulundurmak mecburidir.Yangın tüpleri her iki yılda bir kontrol edilmesi gerekmekte ve en az A, B ve C yangın sınıflarını kapsamak zorundadır.
- 7,5 Ton+ üzeri araçlar için: Araçlarda biri en az 6 kg olmak üzere toplamda 12 kg’lık yangın tüpü bulundurulmalıdır.
- 3,5-7,5 Ton arası araçlar için: Araçlarda biri en az 6 kg olmak üzere toplamda 8 kg’lık yangın tüpü bulundurulmalıdır.
- 3,5 Ton altı araçlar için : Araçlarda biri en az 2 kg olmak üzere toplamda 4 kg’lık yangın tüpü bulundurulmalıdır.
Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı İstihdam Etme
Sevkiyat Evrakları : Araçlarda;
- ADR Taşıma Evrakı
- Tanker Tipi Taşıtlar için ADR Uygunluk Belgesi
- Yetkili mercilerden alınmış taşıma izin belgesi (Sınıf 1, 6 ve 7 için)
- Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası poliçesi
- SRC5 Ehliyeti
- Kimlik/Pasaport
- Yazılı Talimat
- Birden fazla modla taşınan tehlikeli yükler için Çok Modlu Tehlikeli Mal Taşıma Formu’ nun bulundurulması zorunludur.
Yükleyenin Sorumlulukları
- Tehlikeli maddeleri, ancak ADR hükümlerine uygun şartların sağlanmış olması halinde taşıta yüklemekle,
- Paketlenmiş tehlikeli maddeleri ya da temizlenmemiş boş paketleri taşımacıya verirken paketlerin zarar görüp görmediğini kontrol etmekle,
- Hasarlı veya sızdırma riski taşıyan ya da boş temizlenmemiş paketin hasarı giderilene kadar yüklememekle,
- Tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve elleçlenmesi ile ilgili mevzuata ve özel kurallara uymakla,
- Paketler ve ekipman üzerinde bulunması gereken tehlike işaretleri ve etiketlerin bulunmasını ve bulundurulmasını sağlamakla,
- Tehlikeli maddeleri konteynere yükledikten sonra konteynerin gerekli tehlike işaretleri ile işaretlenmesini etiketlendirilmesini sağlamakla,
- Paketleri yüklerken, araç içinde var olan diğer yükleri de göz önüne alarak, birlikte yükleme yasaklarına ve ayrıca besin ve gıda maddelerinin ya ada hayvan yemlerinin ayrı tutulması kurallarına uymakla,
Araç Sürücüsü ve Araç Mürettebatının Sorumlulukları
- Yangın söndürme cihazlarının kullanımı konusunda bilgi sahibi olmakla,
- Tehlikeli madde içeren ambalajları açmamakla,
- Taşınabilir yanıcı aydınlatma aletleriyle ve yüzeyi metal alaşımlı olan aletlerle araçlara binmemekle,
- Araçlara yükleme, doldurma ve boşaltma yapıldığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmamakla,
- Yükleme, doldurma ve boşaltma sırasında zorunlu hallerin dışında taşıtın motorunu kapalı tutmakla,
- Tehlikeli madde yüklü taşıt ve tanklar üzerinde bulundurulması zorunlu etiket, levha ve turuncu plakaların takılmasını ve boşaltılarak temizlenmiş olan araçların üzerinden bu etiket, levha ve turuncu plakaların çıkarılmasını sağlamakla,
- Ambalajı hasar görmüş olan paketleri taşımamakla,
- Tehlikeli madde sızıntısı olması veya böyle bir ihtimalin bulunması durumunda, taşıma yapmamakla,
- Karayolunun kullanımıyla ilgili yasak ve sınırlamalara uymakla,
- Taşıtın istiap haddine uygun yüklendiğini kontrol etmek ve istiap haddinin üstünde yüklenmiş olan taşıtı kullanmamakla,
- Tehlike anında yazılı talimatlarda belirtilen tedbirleri almakla,
- Taşıma sırasında gerekli belgeleri ve ekipmanı yanında bulundurmakla,
- Taşınmakta olan tehlikeli maddeler, özellikle herhangi bir kaza veya uygunsuzluk durumunda, üçüncü kişiler için risk teşkil ediyorsa ve söz konusu risk hemen ortadan kaldırılamıyor ise bu tehlikeli durumun gerçekleştiği bölgeye en yakın yetkili makamlara ulaşarak gerekli olan tüm bilgileri iletmekle veya iletilmesini sağlamakla,
- Sürücüler, SRC5 türü mesleki yeterlilik belgesine veya uygun ADR sertifikasına sahip olmakla ve taşıma sırasında bu belgeyi yanında bulundurmakla,
- ADR’nin 7.5 sayılı bölümünde belirtilen yükleme ve elleçleme ile ilgili hükümlere uymakla,
- Boşaltım alanında güvenlik önlemlerinin tam olarak alınmış olduğunu ve boşaltma işleminde kullanılan donanımın düzgün olarak çalışıyor olduğunu kontrol etmekle,
Paketleyenin Sorumlulukları
- Paketleyen, paketleme ve birlikte paketleme ile ilgili mevzuata ve kurallara,
- Paketleri taşımaya hazırlıyorsa, paketleri işaretleme ve etiketleme ile ilgili mevzuata ve kurallara, uymakla yükümlüdür.
Dolum Yapanın Sorumlulukları
- Dolum öncesinde, tankların ve gerekli ekipmanın teknik olarak eksiksiz ve taşımaya uygun olmasını sağlamakla,
- Tehlikeli madde taşınmasında kullanılan taşıtların, tankların ve ekipmanın test, muayene ve kontrol sürelerinin dolup dolmadığını kontrol etmekle,
- Dolumu yapılacak tehlikeli maddelere uygun olan ve bu hususta uygunluk belgesi bulunan tanklara dolum yapmakla,
- Dolum esnasında birlikte yükleme kurallarına uygun hareket etmekle,
- Doldurulan madde için izin verilen azami doldurma oranını ve azami dolum hacim oranını (yoğunluk)geçmemekle,
- Dolumu yaptıktan sonra tankın kapak bölümlerinin sızdırmazlığını kontrol etmekle,
- Doldurulan tehlikeli maddelerin tankın dış yüzeyine bulaşmadığını kontrol etmekle,
Alıcının Sorumlulukları
- Yükün teslim alınmasına engel bir durum olmadıkça yükün kabulünü ertelememekle,
- Kullanılan taşıt ve konteynerlerin boşaltıldıktan sonra öngörülen fiziksel ve kimyasal temizlik işlemlerinin ADR hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini, bu işlemlerden sonra aracın üzerindeki tehlike işaretlerinin çıkartılmasını ve boşaltıcı, temizleyici, zehirden arındırmacı gibi diğer kişilerin hizmetlerinden yararlanıyorsa, ADR hükümlerine uygun tedbirlerin alınmasını sağlamakla,
- Yönetmeliğin ihlal edildiğini tespit ederse, ihlal durumu düzeltilmeden konteyneri taşıyıcıya teslim etmemekle , boşaltım alanında güvenlik önlemlerinin tam olarak alınmış olmasını sağlamakla ve boşaltma işleminde kullanılan donanımın düzgün olarak çalıştığını kontrol etmekle,
- Taşıtlara yükleme ve boşaltma yapıldığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliklere sahip giysiler ile çalışmaya izin vermemekle,
- Besinler, diğer tüketim ürünleri ve hayvan yemleri ile ilgili tedbirleri içeren ADR hükümlerine uymakla, yükümlüdür.
İdarenin Sorumlulukları
- Ambalaj, konteyner, tank, MEMU, MEGC veya araç üzerindeki bilgiler ile taşıma belgesindeki ilgili bilgileri karşılaştırarak doğru maddelerin boşaltıldığını araştırarak, tespit etmek;
- Boşaltma öncesinde ve esnasında, ambalajların, tankın, aracın veya konteynerin boşaltma işlemini tehlikeye sokacak şekilde zarar görüp görmediğini kontrol etmek. Böyle bir durum olduğunda, gerekli önlemler alınana kadar boşaltmanın gerçekleşmediğini araştırarak, tespit etmek;
- Boşaltma ile ilgili tüm zorunluluklara uymak;
- Tankın, aracın veya konteynerin boşaltılmasının hemen sonrasında: (i) Boşaltma işlemi sırasında tankın, aracın veya konteynerin dışına yapışmış tehlikeli kalıntıları temizlemek ve (ii) Valfların kapandığından emin olmak ve açık yerleri incelemek;
- Araçların ve konteynerlerin temizliği ve dezenfekte edilmesi ile ilgili olarak öngörülenlerin yerine getirildiğinden emin olmak ve
- Konteynerler bir kere tamamıyla boşaltıldığında, temizlendiğinde ve dezenfekte olduğunda,aracın üzerinde tehlike işaretlerini taşımadığından emin olmak.